De geruchten deden al even de ronde, maar nu blijkt het echt te kloppen: Twee van jouw medewerkers hebben een relatie met elkaar. Mag je hier iets van vinden, vraag je je wellicht af? En kun je als werkgever iets aan doen aan een (ongewenste) relatie op de werkvloer, als je dat zou willen?
Relatie op de werkvloer
Cupido’s wegen zijn ondoorgrondelijk en laten zich maar moeilijk leiden. Het kan dus zomaar gebeuren dat twee personen binnen hetzelfde bedrijf verliefd op elkaar worden. Op zichzelf is dit uiteraard niet verboden. Integendeel, het is zelfs eenieders fundamenteel recht om een affectieve relatie aan te gaan met een persoon van zijn of haar keuze (art. 8 EVRM). Net als het recht op privacy overigens (art. 10 EVRM). Wel kan een relatie op de werkvloer tot ongewenste of zelfs ontoelaatbare situaties leiden.
Invloed op het werk
Zoals gezegd, is het hebben van een relatie op de werkvloer in beginsel natuurlijk ‘gewoon’ toegestaan. Dat verandert echter wanneer de relatie invloed krijgt of kan krijgen op het werk. Als de relatie (mogelijk) problemen met zich meebrengt en jouw belangen schaadt, kan ingrijpen als werkgever nodig zijn. En afhankelijk van de omstandigheden is dit ook zeker mogelijk.
Relatie op de werkvloer werknemers onderling
Een relatie tussen twee gelijkwaardige werknemers onderling valt in principe onder de eerder genoemde rechten. In basis zal dit ook niet snel tot problemen of geschade belangen leiden. Als de relatie minder voorspoedig verloopt of zelfs verbroken wordt, kunnen echter wel degelijk spanningen op de werkvloer ontstaan. Of denk aan de situatie, dat een van beide werknemers overstapt naar de concurrent en uitwisseling van bedrijfsgevoelige informatie op de loer ligt.
Relatie op de werkvloer werknemer en leidinggevende
Is een van de betrokken medewerkers leidinggevende van de persoon met wie hij of zij een relatie heeft, dan leidt dit al snel tot (de schijn van) belangenverstrengeling. De ene geliefde die de ander controleert, beoordeelt en/of promoveert? Reken maar dat dit tot scheve ogen en onrust binnen de organisatie leidt. Het is dan ook niet vreemd, dat een leidinggevende eerder verwijtbaar wordt geacht bij het aangaan van een relatie met een ‘mindere’.
Kwetsbare en afhankelijke positie
In sommige situaties is een relatie per definitie ontoelaatbaar. Denk bijvoorbeeld aan relaties tussen een arts en patiënt, een leraar en leerling en/of andere relaties die op basis van een kwetsbare of afhankelijke positie worden afgedwongen. Wanneer professionele grenzen worden overschreden, zul je niet alleen in willen grijpen, maar ook in móeten grijpen.
Openheid van zaken
Wanneer verliefde werknemers de reacties of consequenties van hun relatie vrezen, wordt nogal eens gekozen om de relatie te verzwijgen. Geheimhouden helpt in de meeste gevallen echter niet. Sterker nog, het wordt juist extra verwijtbaar geacht wanneer na verloop van tijd boven water komt, dat de relatie al veel langere tijd heimelijk heeft voortgeduurd. Om werknemers openheid van zaken te laten geven, doe je er als werkgever goed aan een klimaat te scheppen waarin dit kan.
Tip. Maak het onderwerp bespreekbaar en zorg bijvoorbeeld voor een gedragscode, zodat duidelijk is wat van de medewerkers op dit gebied wordt verwacht.
Arbeidsrechtelijk perspectief
Leidt de relatie tot problemen, bestaat een reëel risico op problemen of is de relatie uit professioneel oogpunt ontoelaatbaar? Dan kun je als werkgever arbeidsrechtelijke maatregelen nemen. Eerste voorwaarde is dat de gerechtvaardigde belangen van werkgever zwaarder dienen te wegen dan de (privacy)belangen van werknemer. Tweede voorwaarde is dat de maatregel proportioneel is. Dus niet direct ontslag als ook een waarschuwing, tijdelijke schorsing of bijvoorbeeld overplaatsing tot het ‘gewenste’ resultaat kan leiden.
Ontslag…
Kies je toch voor het ontslaan van een (van beide) medewerker(s), zorgt dan dat je goed beslagen ten eis komt. Zorg voor een voldragen ontslaggrond, inclusief een correcte belangenafweging en onderbouwing van de noodzaak van deze verstrekkende maatregel. Een heldere, vooraf bekende gedragscode kan hierbij zeker helpen.
…of extra gelukkig?
Maar goed, laten we het vooral niet te klinisch maken en een relatie op de werkvloer alleen maar als probleem zien. In de meeste gevallen levert liefde op de werkvloer namelijk juist twee heel gelukkige mensen op. En we weten inmiddels dat werknemers die lekker in hun vel zitten, productiever zijn én beter presteren.
