Algemene Voorwaarden – Vooroordeel of voordeel?
Iedereen kent ze, de “kleine lettertjes”, maar niemand houdt van ze. Zo bestaan er een hoop vooroordelen ten opzicht van Algemene Voorwaarden: Niemand leest ze, alle algemene voorwaarden zijn standaard, ze zijn zelfs overbodig. Zoals met wel meer vooroordelen zijn ze voor een deel gebaseerd op een kern van waarheid en voor een (groot) deel gebaseerd op een gebrek aan kennis.
Laten we de genoemde vooroordelen er eens bij pakken en nader bekijken.
1. Niemand leest algemene voorwaarden
Zoals eerder gezegd berust dit vooroordeel voor een deel op waarheid. Veel mensen, of het nu particulieren of ondernemers zijn, lezen de algemene voorwaarden van hun wederpartij niet of nauwelijks voordat ze tot aankoop overgaan. Zijn algemene voorwaarden daardoor per definitie oninteressant? Integendeel, veel ondernemers zouden achteraf willen dat ze de van toepassing zijnde voorwaarden wél hadden gelezen voorafgaand aan het sluiten van de overeenkomst. Gebrek aan kennis van de inhoud van de algemene voorwaarden van de mede-contractspartij is menig ondernemer al duur komen te staan.
2. Alle algemene voorwaarden zijn standaard
Ook dit vooroordeel is deels waar. Een snelle vergelijking van diverse sets algemene voorwaarden op internet, leert dat veel bepalingen wel erg veel op elkaar lijken. Soms komt dit doordat sprake is van uniforme branchevoorwaarden, vaker echter doordat gebruik is gemaakt van het ‘betere’ knip-en-plak-werk. De gedachte is: “Dat wat voor een andere ondernemer goed is, is ook voor mijn onderneming goed”. Maar juist daar gaat het mis. Iedere onderneming en iedere ondernemer is immers uniek en kent andere werkwijzen, doelstellingen en uitgangspunten. Door de algemene voorwaarden op maat te modelleren naar het eigen bedrijf, gaan ze vóór je werken in plaats van tegen je. Zo kan veel voordeel ten opzichte van de concurrentie worden behaald.
3. Algemene voorwaarden zijn overbodig
Voorspelbaar als het is, lijkt op het eerste gezicht ook voor dit vooroordeel iets te zeggen. Vrijwel alle onderwerpen in een set algemene voorwaarden zijn immers ook op de een of andere manier in de wet opgenomen. Toch biedt de algemene wettelijke regeling doorgaans te weinig houvast. Sterker nog, recentelijk is becijferd dat het hanteren van geen of slechte algemene voorwaarden het bedrijfsleven jaarlijks zo’n 65 miljoen Euro kost. En dit betreft alleen nog maar de juridische kosten die nodig zijn om conflicten hieromtrent te beslechten. De daadwerkelijke economische schade als gevolg van het ontbreken van (goede) algemene voorwaarden is in totaal dus nog vele malen groter.
Voordelen!
Al met al mag het duidelijk zijn, dat goede algemene voorwaarden wel degelijk van groot belang zijn voor iedere ondernemer. Zowel het (laten) lezen van de voorwaarden van een mede-contractspartij als het hebben van gedegen en op maat gemaakte eigen voorwaarden, leveren aanzienlijke voordelen op. Zorg daarom dat u uw contractrisico’s onder controle heeft en schakel zo vroeg mogelijk deskundig advies in. Juist ook als u nog geen conflict heeft!
Als de voorwaarden van de leverancier (de kleine zzp-er dus) botsen met degene van de klant (zeg maar een groot bedrijf met tientallen advocaten), wiens voorwaarden zijn dan van toepassing?
Vaak is het zo dat op de Purchase Order van de klant staat dat hun Algemene Voorwaarden van toepassing zijn als je met dat bedrijf samenwerkt. Dit kan heel nadelig uitpakken (denk bv aan clausules waarin staat dat je de factuur van iemand anders moet betalen om jouw werk te herrichten als ze jouw werk niet goed genoeg vinden, of dat je duizenden euro’s compensatie moet betalen als x, y of z gebeurt). Je kunt wel in alle emails een zinnetje zetten dat jouw eigen voorwaarden van toepassing zijn als je een klus aanneemt, en dat alle aansprakelijkheid aan de kant van de klant ligt, maar wat is de juridische positie?
Bedankt voor je reactie, Cathy.
Twee contractspartijen die allebei hun eigen algemene voorwaarden van toepassing verklaren op een en dezelfde overeenkomst. Dat is inderdaad iets wat in de dagelijkse praktijk vaak voorkomt. Dit wordt ook wel de ‘battle of the forms’ genoemd.
Welke set voorwaarden is dan van toepassing? In principe geldt: Wie het eerst komt, het eerst maalt. De eerste verwijzing is dus leidend.
De andere partij kan dit doorbreken door toepasselijkheid van de algemene voorwaarden van de eerste partij uitdrukkelijk en expliciet van de hand te wijzen en tegelijkertijd de eigen voorwaarden van toepassing te verklaren.
Als dit over en weer zo doorgaat, kom je er natuurlijk nog niet uit. In dat geval zullen partijen met elkaar moeten onderhandelen en afspreken welke (eventueel aangepaste) set algemene voorwaarden van toepassing is.
Het blijft een lastige kwestie. Als je nog vragen hebt, mag je me ook altijd mailen.
Dankjewel voor je antwoord, Serge. Inderdaad een lastige kwestie, en ik kan me niet voorstellen dat grote bedrijven gaan onderhandelen over de enkele uurtjes werk dat een zzp-er af en toe levert. Ze hebben toch al duizenden euro’s betaald aan advocatenkosten om foutloze voorwaarden op te stellen, en ze willen (of kunnen) niet begrijpen dat deze heel nadelig kunnen uitpakken voor kleine leveranciers.
Interessant toch wat je zegt over ‘uitdrukkelijk en expliciet’. Dus als ik onderin mijn eerste email een clausule heb staan dat alleen mijn eigen voorwaarden van toepassing zijn, moet De Grote Klant dan de naam en voorwarden van mijn firma benoemen om te verklaren dat mijn voorwaarden toch niet van toepassing zijn? Of volstaat het als in de voorwaarden van De Grote Klant gewoon iets staat als ‘alleen deze voorwaarden en geen andere van andere partijen zijn van toepassing’?
Ben benieuwd naar je reactie, en alvast bedankt ervoor!
Of jij of wederpartij dat gesprek wil aangaan, hangt uiteraard ook van eenieders onderhandelingspositie af. Hoe graag wil jij de klus, dan wel hoe hard heeft wederpartij jou nodig?
Voor wat betreft het van de hand wijzen van algemene voorwaarden maakt de wet geen onderscheid tussen grote of kleine partijen. Als jij als eerste (op juiste wijze) jouw algemene voorwaarden van toepassing hebt verklaard, dan zal de afwijzing ervan door De Grote Klant expliciet en uitdrukkelijk moeten gebeuren. Enkel een bepaling in de algemene voorwaarden van De Grote Klant volstaat in dat geval niet.
Serge, heel erg bedankt. Zoals vele zzp-ers in de reclame-branche heb ik te maken met de marketing-afdeling van Grote Klanten, en de mensen die me opdrachten aanbieden hebben geen flauw benul van waar ik het over heb als ik zeg dat ik de algemene voorwaarden niet kan ondertekenen. Gesprekken met zulke mensen zijn zinloos, ze snappen gewoon niet waarom ik iets standaards niet wil ondertekenen.
Dat heeft toch zijn voordelen, dus als ik bij de volgende klus als eerste en op die juiste manier mijn eigen voorwaarden van toepassing verklaar, gaan ze daar niet dieper op in.
Volgende vraag: mag ik dit ‘gesprek’ en jouw contactgegevens op een forum van een groep van mijn collega-freelancers publiceren? Ze hebben er zeker ook wat aan!
Graag gedaan Cathy! En ja, prima natuurlijk als je ook jouw collega’s op dit onderwerp attent maakt. Wellicht het handigste om naast mijn contactgegevens een direct linkje naar deze pagina op te nemen, zodat blog en reacties makkelijk vindbaar zijn: https://www.hopconsulting.nl/algemene-voorwaarden-vooroordeel-voordeel/ .